زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

تفسیر کبیر ابن متوج (فخرالدین احمد)





تفسیر کبیر ابن متوج بحرانی اثر فخرالدین احمد (م ق ۸۳۶ ق) فرزند عبداللّه متوج بحرانی، از مفسران شیعه می‌باشد.


۱ - معرفی اجمالی تفسیر



تفسیر مورد بحث در یک جلد بزرگ به زبان عربی و شیوه روائی است که طی تفسیرهای شیعی از آن نقل گردیده است. مـفـسـر پـس از ذکـر آیات قرآن مجید با درج روایات و احادیث از ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) به تفسیر آیات می‌پردازد. مفسر رساله خود ناسخ و منسوخ را از این تفسیر استخراج نموده است.
فـخـرالـدیـن احـمـد ابـن مـتـوج سـه تفسیر دیگر نگاشته است : که از نظر نام آنها با تفسیرهای جـمـال الدین ابن متوج مشابهت کامل دارند:
۱) تفسیر صغیر ابن متوج، این تفسیر در یک جلد به زبان عربی و شیوه روائی است که مفسر پس از ذکر آیات سلسله احادیث و روایات از طریق ائمه معصومین را ذکر می‌کند و این تفسیر تلخیصی است از تفسیر کبیر خود فخرالدین ابن متوج.
۲) الـنـاسـخ و الـمـنـسوخ ابن متوج آیات ناسخ و منسوخ را از تفسیر کبیر خود استخراج کرده و مجموعا ۲۳۶ آیه از ۶۴ سوره قرآن را مورد بحث قرار داده است.
‌ایـن تـفـسـیر از طرف سید عبدالجلیل حسینی قاری مورد شرح قرار گرفته و آقای دکتر محمدجعفر اسلامی آن شرح را به فارسی ترجمه کرده و حواشی و تعلیقاتی نیز بر آن افزوده است.
۳) الـنهایة فی تفسیر الخمسمائة آیه، در یک جلد به زبان عربی و شیوه روائی در بیان پانصد آیه از آیات قرآن و تشریح احکام فقهی آن آیات. نسخه‌ای از این تفسیر در کتابخانه آقا حسین خوانساری موجود است.
جـالـب تـوجـه است که نام مؤلف و نام پدر و اسامی هر سه کتاب‌های او با مشخصات و نام کتاب‌های جدش مشابه است.
[۳] مامقانی، عبدالله، تـنـقیح المقال، ج۱، ص۶۵.
[۵] خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۶۸.
[۷] بحرانی، سلیمان، فهرست آل بابویه و علماء البحرین، ص۹۱.
[۸] بحرانی، یوسف، لؤلؤة البحرین، ص۱۷۷.
[۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الضیاء اللامع فی القرن التاسع، ص۵.
[۱۰] نوری، حسین، خاتمة مستدرک، ج۳، ص۴۳۵.
[۱۱] ابن متوج، احمد بن عبدالله، مقدمه شرح کتاب الناسخ و المنسوخ، ص۱۴.


۲ - پانویس


 
۱. امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۰.    
۲. شیخ حرعاملی، محمدبن حسن، امل الامل، ج۲، ص۱۶.    
۳. مامقانی، عبدالله، تـنـقیح المقال، ج۱، ص۶۵.
۴. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة، ج۴، ص۲۴۶.    
۵. خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۶۸.
۶. افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء، ج۱، ص۴۳.    
۷. بحرانی، سلیمان، فهرست آل بابویه و علماء البحرین، ص۹۱.
۸. بحرانی، یوسف، لؤلؤة البحرین، ص۱۷۷.
۹. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الضیاء اللامع فی القرن التاسع، ص۵.
۱۰. نوری، حسین، خاتمة مستدرک، ج۳، ص۴۳۵.
۱۱. ابن متوج، احمد بن عبدالله، مقدمه شرح کتاب الناسخ و المنسوخ، ص۱۴.


۳ - منبع


سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۵.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.